Hoe maken we de transitie van het landelijk gebied erfgoed inclusief?
Het landelijk gebied is in beweging. Er liggen grote opgaven rondom de energietransitie, landbouw en klimaatadaptatie. Daarnaast staat de kwaliteit van natuur, landschap en water onder druk. Deze transities vragen om ruimte en aanpassingen in het buitengebied.
De verwachting is dat een groot percentage van de agrarische bedrijven stopt in zijn huidige vorm. Dat betekent dat veel boerenerven zullen transformeren en andere functies verwelkomen. Welke kansen bieden deze typisch streekeigen erven voor de huidige grote opgaven? En hoe stimuleer je als gemeente daarbij de inzet van erfgoed?
Vanuit de Steunpunten Cultureel Erfgoed organiseren het Gelders Genootschap en Het Oversticht samen de webinarreeks 'Een nieuwe dynamiek in het landelijk gebied'. In deze webinarreeks staat de erfgoedinclusieve transitie van het landelijk gebied centraal. We duiden de karakteristieken van verschillende typen cultuurlandschap en erven in Gelderland en Overijssel en kijken daarbij naar de manier waarop (agrarisch) erfgoed in te zetten is bij de zoektocht naar een ander gebruik van het landelijk gebied. Hoe houden we het cultuurlandschap herkenbaar? Hierop krijg je antwoord tijdens een viertal webinars.
Meld je hier aan voor de webinarreeks!
1. Herkenbaar cultuurlandschap | 31 oktober 16.00-17.00 | Christel Steentjes
Het cultuurlandschap is belangrijk voor de herkenbaarheid en identiteit van Nederland en haar regio’s. De eigenschappen van het landschap zijn de kern van de kwaliteit van het landelijk gebied. Maar hoe behoud je deze kernkwaliteiten in tijden van grote transities? Hoe draagt erfgoed bij aan deze veranderingen? Welke mogelijkheden geeft de omgevingswet voor cultuurlandschap? En wat kun je als gemeente doen?
2. Duurzame erven in een duurzaam landschap | 14 november 16.00-17.00 | Anneke Coops
Een zorgboerderij, kinder- en seniorenopvang, B&B, boerderijkamer, minicamping of vergaderlocatie. Het landschap met agrarische erven is al flink veranderd. Ook doen veel jonge en ‘nieuwe’ boeren het anders. Denk aan de Herenboeren en de Noaberboeren in Twente en de Achterhoek. Het zijn agrarische bedrijven waar burgers mede-eigenaar van zijn.
Wat is de erfenis van bijna twintig jaar rood-voor-rood- en VAB-beleid? Met dat in gedachten kijken we naar de toekomst. Welke scenario's zijn er nog meer? Hoe zorg je dat de dynamiek van het platteland voelbaar is? Hoe geven we historische erven een nieuwe functie? En hoe kunnen we dit koppelen aan de opgaven die er zijn?
3. Ruilverkaveling | 28 november 16.00-17.00 | Simon van den Bergh
Het landelijk gebied is in de tweede helft van de twintigste eeuw op bepaalde plekken radicaal veranderd door ruilverkaveling. De vaak kleinschalige structuur maakte daarbij plaats voor grote kavels, rechte wegen en nieuwgebouwde boerderijen. Tijdens dit derde webinar neemt historisch geograaf Simon van den Bergh, van het Gelders Genootschap, ons mee in de wereld van ruilverkaveling. Wat is er destijds allemaal veranderd? Hoe waarderen we dit cultuurlandschap nu? En vooral: welke lessen halen we uit de ruilverkaveling om vraagstukken in het landelijk gebied mee aan te gaan?
4. Ruimte voor het experiment | 12 december 16.00-17.00
Erven zijn in de loop der tijd voortdurend aangepast aan de veranderende omstandigheden. Ook nu wordt er volop geëxperimenteerd. We delen drie succesverhalen; de Noaberboerderij bij landgoed Lankheet, de aanpak voor Hierden in de gemeente Harderwijk en de landgoederen Gerven en Hell. Hoe maak je (als gemeente) zoiets mogelijk? Wat zijn de voorwaarden?
Joep van Aken is één van de oprichters van de Noaberboerderij in Haaksbergen. Noaberboeren is een coöperatieve biologische boerderij waarin een club mensen van jong tot oud samen werkt aan de voedselproductie. De dagelijkse leiding is in handen van de jonge boer die samen met zijn gezin het oude erf bewoont, ondersteund door een zelfstandig werkzame boer. Het Lankheet is vooral bekend om zijn vloeiweiden, hooilanden die met een vernuftig watersysteem bevloeid kunnen worden. Een zeer geslaagd project om deze historische methode nieuw leven in te blazen en de middeleeuwse vloeiweiden in ere te herstellen. De vernieuwende werkwijze van de boerderij past binnen de duurzaam toekomstbestendige visie van het landgoed, waar moderne en historische functies zijn verweven. Door jonge gezinnen met kinderen te betrekken kunnen de kennis en ervaring worden doorgegeven aan volgende generaties.|
In Hierden (gemeente Harderwijk) maakten bewoners zich zorgen over het behoud van historische erven en de identiteit van het dorp. Samen met bewoners is gekeken naar wat de erven typisch Hierdens maakt. Dit is vastgelegd in een inspiratiegids. Momenteel wordt samen met de gemeente bekeken hoe het behoud van deze erven kan worden gestimuleerd door meer veranderingen toe te staan.
Landgoederen Gerven en Hell in de gemeente Putten kennen een lange historie met een bijzonder gaaf cultuurlandschap en historische boerderijen. Hoe kan de ontwikkeling van deze erven bijdragen aan toekomstbestendige landgoederen met balans tussen landbouw, landschap en natuur?
Meld je hier aan voor de webinarreeks!
Klik op onderstaande afbeeldingen om de webinars terug te kijken.