De excursie richting Vuren focust zich op de dijkversterking in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) op het traject Gorinchem – Waardenburg. Het project wordt gedragen door de Graaf Reinaldalliantie, een samenwerking tussen Waterschap Rivierenland, Heijmans, GMB, De Vries & van de Wiel samen met Royal Haskoning DHV.
Afweging van ergfoed- en kwaliteitswaarden
Er werd een bezoek gebracht aan het rijksmonumentale Fort Vuren, een torenfort uit 1845 dat gebouwd werd in het kader van de aanleg van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze verdedigingslinie met forten, inundatiegebieden en andere kunstwerken liep van Muiden tot de Biesbosch en bevat meer dan 60 fortificaties.
Omdat de dijkversterking plaatsvindt in een gebied met verschillende belangrijke erfgoedensembles, is een goede afweging van deze waarden belangrijk voor het draagvlak voor het project.
Om ruimte voor de rivier te maken heeft het binnendijks versterken van de dijk de voorkeur, maar hiervan is wel afgeweken als dit vanuit erfgoed- of kwaliteitswaarden beter te verantwoorden was. Bijzondere plekken in de omgeving Vuren waren onder andere het fort, de oude steenfabriek op het Heuff-terrein in de uiterwaarden en delen van het historische dijklint van Oud-Vuren. De deelnemers werden meegenomen in de innovatieve onderdelen van het plan die in samenwerking met de lokale commissie, de RCE en de Provincie tot stand zijn gekomen.
In het geval van het fort is gekozen voor het buitendijks versterken van de dijk en het herstellen van de sluis, waarbij het uitzicht over de voormalige inundatiegebieden in de komgronden weer hersteld werd. Het lint van Oud-Vuren blijft gespaard en komen er rond dit traject ook plekken voor nieuwe woningen. Ter compensatie van deze activiteiten in de uiterwaarden is er besloten om een deel van het Heuff-terrein terug te geven aan de natuur, in combinatie met het bouwen van een beperkt aantal woningen op een deel van het terrein.
De excursie gaf een helder en duidelijk beeld van de inzet op de interactie tussen de verschillende partijen met belangen in het gebied. De integrale aanpak vroeg in het voortraject en opvolgende bijeenkomsten heeft geleid tot een hoge algehele kwaliteit van de dijkversterking in dit gebied. Het project is ook een voorbeeld van het ontwerpen met kwaliteit in het achterhoofd, zonder een expliciete doelstelling zoals bij Ruimte voor de Rivier het geval was.
Foto's: Erwin Zijlstra en Archief Gelders Genootschap