Elf gemeenten in de Achterhoek hebben de handen in één geslagen in een project waarin het erfgoed uit de wederopbouwperiode en huidige transformatieopgaven centraal staan. In opdracht van elf gemeenten heeft het Gelders Genootschap in 2018 het uitvoeringsprogramma geschreven en in 2019 en 2020 voert zij het project namens de Achterhoekse gemeenten uit. Inmiddels krijgt het project Een nieuwe tijd! en de bijzondere samenwerking van de gemeenten ook landelijk aandacht als één van de eerste zeven projecten van de Erfgoed Deal.
De wederopbouw en onze huidige omgeving
De wederopbouw van Nederland (1940-1965), is van grote invloed geweest op onze omgeving zoals we die nu kennen. Al wordt deze periode in termen van architectuur, stedenbouw en kunst veelal niet gewaardeerd, ze bezit toch veel kwaliteit en bijzondere verhalen. Grootschalige bouwopgaven en technologische vernieuwingen stonden centraal in de wederopbouw van Nederland. Hiermee bevat deze ‘nieuwe tijd’ van toen veel paralellen met de opgaven en uitdagingen van het heden. De grote opgaven van toen dragen door het project Een nieuwe tijd! bij aan de opgaven van nu.
Het naoorlogse erfgoed is op dit moment onderwerp van grote en kleine transformatie- en verduurzamingsopgaven. Hierdoor komt het onder druk te staan. Het doel van het project is echter niet om al het erfgoed uit de wederopbouwperiode te behouden, maar juist van meerwaarde te laten zijn en een middel om andere doelen te bereiken.
- Het organiseren van draagvlak en begrip rond de wederopbouwperiode
- Nieuwe energie uit de wederopbouw: duurzaamheid
- Het bevorderen van participatie en integrale wijkaanpak
- Anticiperen op de omgevingswet
Erfgoed verbindt
Een nieuwe tijd! voorziet in regionale activiteiten waar de gemeenten en andere stakeholders in verschillende samenstellingen aan deelnemen. Verder zijn er activiteiten en projecten die op lokaal niveau worden uitgevoerd. Verbinden, kennisdeling, maatschappelijk draagvlak en participatie zijn belangrijke aandachtspunten van het project. Erfgoed verbindt en geeft meerwaarde.
Het project is voor de elf samenwerkende gemeenten en haar inwoners, eigenaren, gebruikers en ondernemers. Een nieuwe tijd! richt zich op diverse doelgroepen zoals eigenaren, beslissers en beleidsmakers en jongeren. De activiteiten en deelprojecten zetten in op het creëren van dialoog tussen de beleidsmakers, burgers en beslissers over hoe de nabije toekomst eruit moet komen te zien. Dankzij kennis en begrip van het erfgoed kunnen er weloverwogen keuzes worden gemaakt.
Aanpak en effecten
De aanpak die de elf gemeenten samen met het Gelders Genootschap heeft gekozen voor de omgang met wederopbouwerfgoed heeft de volgende beoogde effecten.
- Erfgoed verbonden aan hedendaagse opgaven
- Methodieken voor de omgang met transformatie van wederopbouwwijken
- Weloverwogen keuzes maken bij initiatieven rondom naoorlogs erfgoed
- Regionale samenwerking van gemeenten versterken
- Aandacht voor duurzaamheid en toekomstwaarde van wederopbouw
- Kennisoverdracht- en deling tussen verschillende gemeenten
- Sterk netwerk van stakeholders, buiten bestaande cirkels
- Aandacht en waardering voor ‘jong’ erfgoed
- Versterking van de regionale en lokale identiteit
- Samenwerking geïntensiveerd tussen gemeenten, corporaties en eigenaren
- Bouwstenen en werkwijze ontwikkelen voor omgevingsvisie en –plan
Kijk voor meer informatie over de uitvoering van dit project op www.nieuwetijdachterhoek.nl