11 juni 2020
Zonnepanelen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. Bij nieuwbouw is het eerder regel dan uitzondering. En in bestaande wijken heeft het plaatsen van panelen de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Burgers hebben ook steeds meer kennis van de technische en financiële mogelijkheden van de toepassing van zonnepanelen. Dat is een goede ontwikkeling, die naadloos past bij de ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen van gemeenten.
Gelukkig is er ook steeds meer aandacht voor een esthetisch verantwoorde inpassing van zonnepanelen, waardoor bij plaatsing niet alleen duurzaamheid maar ook de kwaliteit een rol heeft.
Die kwaliteit is extra belangrijk in historisch waardevolle gebieden, bij monumenten en in beschermde gezichten.
Het aantal aanvragen voor het plaatsen van zonnepanelen op daken en erven blijft een stijgende lijn vertonen. De ontwikkelingen gaan zo snel, dat het gemeentelijk beleid vaak niet toereikend is. Dat zien we bijvoorbeeld bij welstandsnota’s, die – zeker in het geval van monumenten en waardevolle gebieden - vaak maar beperkt ruimte bieden en hierdoor niet aansluiten bij het duurzaamheidsbeleid.
Gelders Genootschap is inmiddels door meerdere gemeenten – Rheden, Berkelland, Rozendaal, Zaltbommel - benaderd om te kijken welke randvoorwaarden een goede kwaliteitsbasis vormen voor het plaatsen van zonnepanelen in beschermde gezichten en op monumenten. Kern daarvan is dat deze tijd van energietransitie om een andere benadering vraagt. Van in principe uitsluiten in beschermde gezichten en op monumenten naar toestaan waar het acceptabel is. Ruimtelijke kwaliteit is leidend, maar gaat wel hand in hand met het duurzaamheidsbeleid voor monumenten en niet-monumenten. Voor monumenten en beschermde gezichten zet het Gelders Genootschap telkens in op maatwerk per situatie en het beperken van de zichtbaarheid van zonnepanelen vanuit de openbare ruimte. Ook kun je bij een beschermd dorpsgezicht onderscheid maken tussen kwetsbare en minder kwetsbare delen.
Aanpassen van bestaand beleid is éen kant van de medaille, maar het overlegproces met de gemeente en Commissie Ruimtelijke Kwaliteit / Erfgoedcommissie is minstens zo belangrijk.
Juist in overleg kan worden gezocht naar maatwerkoplossingen, uitgaande van het gemeentelijk beleid. En er kan ook worden gekeken naar eventuele alternatieven als het gaat om energiebesparing. Bijvoorbeeld door elders duurzaamheidsmaatregelen te treffen (isolatie etc.), door collectieve energiewinning of door zonnepanelen op erven of zonneakkers. Ook kunnen monumenteneigenaren een energiescan laten uitvoeren om te kijken wat voor hun situatie het meest passend is. Meer informatie.