6 december 2021
Gemeenten zijn in deze periode druk bezig met de voorbereiding op de Omgevingswet, die per 1 juli 2022 in werking moet treden. Wat in elk geval vóór die datum moet zijn geregeld, is het instellen van gemeentelijke adviescommissies, op grond van art. 17.9 Omgevingswet. Ook moet er een verordening worden vastgesteld, waarin samenstelling, taken en werkwijze van de commissie worden geregeld. Hiervoor heeft de VNG in september 2020 een model-verordening uitgebracht. Anders dan altijd werd geredeneerd, hoeft de benoeming van een gemeentelijke adviescommissie niet per se door de raad plaats te vinden, maar kan deze worden ook gedelegeerd of gemandateerd aan het college van B&W. Hierover heeft de VNG recent gepubliceerd.
De benoeming van een gemeentelijke adviescommissie behoort tot de bevoegdheid van de gemeenteraad. Dat was zo onder de Woningwet ten aanzien van de welstandscommissie en is ook onder de Omgevingswet zo geregeld in art. 17.7: ‘De gemeenteraad benoemt en ontslaat de leden van een gemeentelijk adviesorgaan’. De gedachte is altijd geweest dat dit artikel zich verzet tegen delegatie of mandaat door de raad aan B&W. Het denken over delegatie en mandaat i.v.m. benoeming is in de tussentijd echter gaan schuiven. Dit heeft o.a. te maken met de grotere vrijheid voor gemeenten onder de Omgevingswet om zelf keuzes te maken bij de samenstelling van een gemeentelijke adviescommissie. Daarbij is vanuit de wet alleen de taak en deskundigheid op het gebied van rijksmonumenten verplicht.
Kort geleden kwam het bericht vanuit de VNG dat op grond van art. 156 Gemeentewet toch delegatie en mandaat mogelijk zijn, binnen de algemene kaders die daarvoor gelden. Zie ook: www.omgevingsweb.nl/nieuws/benoeming-adviescommissie-mandaat-aan-college/
Ook de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit en de RCE zijn vanwege praktische redenen voorstander van de mogelijkheid van het benoemen en ontslaan van leden via delegatie aan of mandatering van het college. Een denkbare variant is ook dat de gemeenteraad zelf de eerste keer een nieuwe adviescommissie benoemt. Voor daaropvolgende (tussentijdse) benoemingen kan dan een mandaat worden gegeven aan B&W.